ในช่วงเริ่มต้นของการสร้างบริษัท … สิ่งสำคัญที่สุดอาจจะไม่ใช่แค่ไอเดียแต่คือทีมงาน ไอเดียดีเจอทีมงานแย่ … ก็ไปต่อลำบาก แต่ถ้าทีมงานที่ดีอาจจะมีโอกาสสกรีนไอเดียแย่ๆทิ้งไปก่อนได้ หรือแม้แต่เทิร์นไอเดียแย่ๆให้กลายเป็นโอกาสดีๆ การลงทุนในช่วงเริ่มต้นจึงเป็นเรื่องของคนมากกว่าไอเดีย และเป็นเรื่องของทีมงานมากกว่าธุรกิจหรือยอดขายและกำไร นักลงทุนที่มีประสบการณ์เข้าใจตรงนี้ดี ดังนั้นเมื่อเห็นหรือได้ฟังแผนธุรกิจแล้ว สิ่งที่พวกเขาจะมองหาไม่ใช่ตัวเลขหรือกราฟที่พุ่งโด่งในเอกสารแต่เป็นการวิเคราะห์และประเมินความสามารถ ประสบการณ์ และความพร้อมของทีมงานหลักในบริษัทนั้นมากกว่า

บางครั้งการคุยกับผู้รู้ก็ให้แนวคิดที่ดี แต่บางครั้งก็สร้างความสับสนได้มากเหมือนกัน กรณีแรก — คุยกับลูกค้าผู้รู้กระบวนการทำงานของตัวเองดี … ด้วยความหวังว่าจะได้ฟีดแบ็กเรื่องระบบที่เรานำไปเสนอ … เรากลับได้คำถามล้ำค่ากลับมาว่า “คุณทำแบบนี้ได้มั้ยหละ?” บางครั้งก็ดีเพราะเราได้เห็นภาพอีกมุมหนึ่ง แต่อีกหลายครั้งก็แย่เพราะเราจะคิดในใจว่า … โอ้โหพี่ครับ มันคนละทิศกับที่ผมกำลังเดินเลย กรณีที่สอง — คุยกับนักลงทุนผู้รู้ตลาดและอุตสาหกรรมรอบด้าน … ด้วยความหวังว่าจะได้รับโอกาสในการร่วมทุนในโปรเจกต์ที่เรากำลังปั้นอยู่ … เรากลับได้ข้อเสนอแบบกระแทกใจแรงๆว่า “ผมมีร้านเสื้อผ้าอยู่ 1,000 กว่าแห่ง คุณทำอะไรให้ผมได้บ้าง?”

ปัญหาสองอย่างของบริษัทเกิดใหม่ ขายไม่ได้ … อันนี้เรียกว่าเปิดไม่ได้ ส่งมอบไม่ได้ … อันนี้คือปิดไม่ลง บางทีมมีความรู้ความสามารถในการสร้างอะไรที่แปลกใหม่แตกต่างและมีคุณภาพ … แต่ขายไม่เก่ง พูดไม่น่าฟัง พยายามสุดตัวแล้วก็ได้ลูกค้ามาแค่รายเดียว แต่ลูกค้าปลื้มมาก รักเลย ทำงานดี เนื้อหาแน่น ส่งมอบงานตามเวลาเป๊ะ คุณภาพเต็มถัง … รักกันยาวๆไป อีกทีมมีไอเดียที่ยังไม่ตกผลึกทางการพัฒนาสินค้า ทำโปรโตไทป์ออกมาได้ คลิ๊กได้ โชว์ได้ แต่ยังห่างไกลกับคำว่าสินค้าคุณภาพพร้อมขาย … แต่ทีมเซลล์โคตรเทพ โม้สะบั้นหั่นแหลก ได้งานเป็นเรื่องเป็นราว ได้ลูกค้าเป็นกอบเป็นกำ

ในขณะที่เราพยายามหนักหนาสาหัสเพื่อผลักดันไอเดียและสินค้าของตัวเองให้มีตัวตนในโลกใบนี้ … เราล้มเหลวครั้งแล้วครั้งเล่า ชายตามอง …​ เอ๊ะ ทำไมบริษัทนั้นถึงเป็นข่าวใหญ่โต ทำไมได้รับการโปรโมตจากหน่วยงานนั้นหน่วยงานนี้ ทั้งๆที่ไอเดียและสินค้าไม่ชัดเจน ไม่ได้ตอบโจทย์ และบางครั้งใช้งานไม่ได้จริง เรากังวล เราอิจฉา เราท้อแท้ อย่าคิดมากไปเลย เบื้องหลังอาจจะเพราะคนกลุ่มนี้มีเส้นสายแข็งแรงกว่า พวกเขารู้ช่องทางทำมาหากิน พวกเขาเข้าใจว่าต้องทำอย่างไรถึงจะเป็นข่าว

และอัพไซด์ ความน่าสนุกของธุรกิจและการสร้างโปรดักท์ใหม่ๆคือการที่เราไม่มีทางรู้ล่วงหน้าอย่างชัดเจน 100% ว่าสิ่งที่เราคิดและกำลังทำมันจะเวิร์คหรือไม่ มันไม่ใช่วิทยาศาสตร์ที่ทุกกฎเกณฑ์มีที่มาที่ไปและพิสูจน์ได้ มันชัดเจน มันแน่นอน และมันไม่มีอะไรให้ลุ้นให้ตื่นเต้น การทำโปรดักท์มีอัพไซด์และดาวน์ไซด์ … แปลว่ามันอาจจะรุ่งหรือมันอาจจะริ่ง มันไม่ชัวร์ และมันน่าตื่นเต้น ก็ต่อเมื่อ … เราเลือกที่จะไม่ทำอะไรตามตำรามากเกินไป เราไม่ก๊อปปี้คนอื่นแบบเป๊ะๆ เราไม่ทำอะไรตามมาตรฐานและความคาดหวังของคนที่มาก่อนหน้า เราเลือกคิดและทดลองอะไรใหม่ๆด้วยตัวเอง ด้วยแนวทางที่แตกต่าง

วันนี้เราเลือกทำมากกว่ารอรึเปล่า วันนี้เราเลือกงานที่ได้ผลแน่นอนหรืองานที่เสี่ยงแต่ท้าทายกว่า วันนี้เราเลือกทำตามกระแสของตลาดหรือคิดต่างเพื่อแก้ปัญหาเดียวกัน วันนี้เราเลือกทำให้งานเสร็จหรือทำให้ดีกว่าเดิม คีย์เวิร์ดคือ “เลือก” เราเลือกได้และโดยมากแล้วนวัตกรรมดีๆเกิดจากคนที่เลือกไม่เดินตามใคร เลือกที่จะลุยไปก่อนโดยไม่รอ

จากเลือกทำงานให้บริษัทใหญ่ …​ เป็นรับงานขนาดเล็กแต่น่าสนใจ จากคิดราคาแพงครั้งเดียว …​ เป็นราคาเช่าแบบรายเดือน จากการมองหาพาร์ทเนอร์ผู้ทรงอำนาจ … เป็นเลือกคบคนที่ตัวโตพอๆกับเรา จากทำงานหนักเพื่อเป้าหมายที่สูงส่ง … เป็นทำงานด้วยทางสายกลางกับเป้าหมายที่เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน จากเทคโนโลยีเดิมแต่หากินง่าย … เป็นของใหม่ที่ยากแต่ท้าทายความสามารถ จากเร็วและเร่ง … เป็นช้าแต่ชัวร์ จากเงินทุนจากนายทุนมืออาชีพ … เป็นนายทุนมือสมัครเล่นแต่เชื่อมั่นในวิสัยทัศน์ระยะยาวของเรา

ว่ากันว่าการประชุมคือการเสียเวลา แล้วการสื่อสารหละ? เสียเวลามั้ย? โทรศัพท์คุยงานหนึ่งชั่วโมง? คุยวิดีโอคอลล์อีกสองชั่วโมง? ตราบใดที่เราสร้างความคืบหน้าให้กับงานได้ … มันเป็นการใช้เวลาอย่างคุ้มค่าในตัวมันเองอยู่แล้ว การประชุมเพื่อรับฟังอย่างเดียว … ไม่ช่วยให้งานคืบหน้า การประชุมเพื่อ “เช็คอิน” นั้นก็ไม่มีประโยชน์ การประชุมเพื่อ “อัพเดท” ก็เสียเวลามากเกินไป ไม่ใช่ต่อต้านการประชุม … แค่มันมีทางเลือกอื่นอีกมากที่จะแชร์ข้อมูลได้ อะไรที่ไม่ต้องเดี๋ยวนั้น

หนึ่งในตัวเลขที่น่าสนใจที่สุดสำหรับการวัดประสิทธิภาพกระบวนการทำงาน ประสิทธิภาพของผู้นำ ประสิทธิภาพของกฎเกณฑ์และนโยบาย คือ … ระยะเวลาที่ทีมงานใช้ไปในแต่ละวัน มันหมดไปเพื่อกิจกรรมหลักของพวกเขาหรือไม่ หมอและพยาบาลคือเวลาที่หมดไปกับคนไข้ โปรแกรมเมอร์และเทสเตอร์คือเวลาที่หมดไปกับการเขียนและทดสอบโปรแกรม เซลล์คือเวลาขาย นักเขียนคือเวลาเขียน นักการตลาดคือเวลาเข้าหากลุ่มเป้าหมาย มันเหมือนจะตรงไปตรงมาและกำปั้นทุบดินแต่มันคือความจริงที่หลายคนละเลย